Rynek pracy po 1 maja 2004r.

Od 1 maja 2004 r. Polacy mogą podjąć legalne zatrudnienie w Wielkiej Brytanii, Szwecji i Irlandii oraz w krajach, które wstąpiły do UE po 1 maja 2004r. (oprócz Malty), czyli: CYPR, ESTONIA, LITWA, ŁOTWA, REPUBLIKA CZESKA, SŁOWENIA, SŁOWACJA, WĘGRY, zgodnie z zasadą swobodnego przepływu osób. Zasada ta oznacza, iż obywatel kraju,który należy do Unii Europejskiej może swobodnie przemieszczać się po terytorium Wspólnoty i podejmować pracę w wybranym przez siebie kraju, bez jakiejkolwiek dyskryminacji czy potrzeby posiadania zezwolenia. W odniesieniu do pracowników oznacza to, iż muszą być oni jednakowo traktowani w kwestii wynagrodzenia, możliwości dostępu do rynku pracy czy też innych warunków pracy.

Po 1 maja 2006r. rynki pracy otworzyły:

FINLANDIA,
GRECJA,
HISZPANIA,
ISLANDIA,
PORTUGALIA.

Od 21 lipca 2006r. otwarty jest też rynek pracy WŁOCH, od 1 stycznia 2007r.: BUŁGARII I RUMUNII, a od 1 maja 2007r. także HOLANDII.

Prawo do swobodnego podejmowania pracy przez Polaków we wszystkich obecnych państwach członkowskich UE będzie wprowadzane stopniowo. Już od 1 maja 2004 r. znikło wiele barier utrudniających podejmowanie pracy w państwach członkowskich.

Polacy, jako obywatele rozszerzonej UE, mogą wyjeżdżać do innych państw członkowskich na podstawie ważnego dokumentu tożsamości bez konieczności uzyskania wizy czy zezwolenia na pobyt i poszukiwać tam pracy osobiście.

Dostęp do rynków pracy państw UE i EFTA przedstawia poniższa tabela.

Państwo	Zasady dostępu do rynku pracy oraz uwagi	Liczba legalnie pracujących Polaków**
PAŃSTWA OTWIERAJĄCE DOSTĘP DO RYNKU PRACY
1. Bułgaria	Brak ograniczeń w dostępie do rynku pracy wobec obywateli Polski.	b/d b/d
2. Cypr	Brak ograniczeń w dostępie do rynku pracy wobec obywateli Polski.	Ok. 3 tys. 6
3. Estonia	Brak ograniczeń w dostępie do rynku pracy wobec obywateli Polski.	b/d 78
4. Finlandia	brak ograniczeń w dostępie do rynku pracy wobec obywateli Polski, obywatele UE i EOG mogą pracować w Finlandii bez pozwolenia na pracę; obowiązek przekazania urzędowi pracy szczegółowych danych dotyczących pracowników w celu ich rejestracji. dane może dostarczyć pracodawca lub pracownik. Zawiadomienie należy przesłać w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia pracy. Zawiadomienie nie jest konieczne, jeśli okres zatrudnienia nie przekracza 14 dni lub w przypadku, gdy policja dokonała już rejestracji pozwolenia na pobyt pracownika.	162 177
5. Grecja	Brak ograniczeń w dostępie do rynku pracy wobec obywateli Polski.	b/d 86
6. Hiszpania	Brak ograniczeń w dostępie do rynku pracy wobec obywateli Polski.	20,5 tys. 1,5 tys.
7. Holandia	Brak ograniczeń w dostępie do rynku pracy wobec obywateli Polski.	31,5 tys. 4,1 tys.
8. Irlandia	Brak ograniczeń w dostępie do rynku pracy wobec obywateli Polski.	70-80 tys. 820
9. Islandia	brak ograniczeń w dostępie do rynku pracy wobec obywateli Polski, od 1 maja 2006 r. obywatele Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Węgier, Słowenii i Słowacji, mogą szkukać pracy na Islandii bez konieczności uzyskania pozwolenia na pracę, pracodawcy z Islandii zatrudniający obywateli powyższych państw muszą poinformować o tym Urząd Pracy w terminie 10 dni i przekazać kopię umowy o pracę oraz wymagane informacje o osobie zatrudnionej.	b/d 43
10. Litwa	Brak ograniczeń w dostępie do rynku pracy wobec obywateli Polski.	b/d 245
11. Łotwa	Brak ograniczeń w dostępie do rynku pracy wobec obywateli Polski.	b/d 62
12. Portugalia	brak ograniczeń w dostępie do rynku pracy wobec obywateli Polski, pracownicy mają możliwość dostępu do szkolenia zawodowego i programów zatrudnienia organizowanych przez Instytut Zatrudnienia i Szkolenia Zawodowego (IEFP) na tych samych warunkach co inni obywatele Wspólnoty. Należy w tym celu zarejestrować się w lokalnym Centrum Pracy (Centro de Emprego) i uzyskać pozwolenie na pobyt (Cartão de Residência) w urzędzie ds. cudzoziemców i granic (SEF).	b/d 208
13. Republika Czeska	brak ograniczeń w dostępie do rynku pracy wobec obywateli Polski, Republika Czeska zachowuje prawo do zastosowania przepisów przejściowych, w stosunku do „starych” i „nowych” Państw Członkowskich, które będą się opierać na ocenie obecnej sytuacji na czeskim rynku pracy. Mogą być wprowadzane ograniczenia wobec Państw Członkowskich, jeżeli okaże się, że obywatele danego Państwa Członkowskiego obecni na czeskim rynku pracy, zagrażaliby zatrudnieniu pracowników czeskich.	10,3 tys. 3,4 tys.
14. Rumunia	Brak ograniczeń w dostępie do rynku pracy wobec obywateli Polski.	b/d b/d
15. Słowacja	Brak ograniczeń w dostępie do rynku pracy wobec obywateli Polski. Pracodawca przekazuje urzędowi pracy karty informacyjne o pracownikach z krajów UE w celu monitorowania napływu i odpływu pracowników zagranicznych, w ciągu 7 dni od rozpoczęcia i zakończenia pracy. Obowiązuje też rejestracja pobytu w miejscowym urzędzie policji.	b/d 392
16. Słowenia	brak ograniczeń w dostępie do rynku pracy wobec obywateli Polski. pracodawca musi zarejestrować na specjalnym formularzu fakt zatrudnienia we właściwym urzędzie pracy w ciągu ośmiu dni od rozpoczęcia pracy. Należy również dołączyć kopię dokumentu poświadczającego obywatelstwo jednego z państw UE lub EOG oraz dołączyć kopię ubezpieczenia socjalnego. Konieczne jest również zarejestrowanie w urzędzie pracy faktu rozpoczęcia świadczenia usługi. Rejestracji musi dokonać zamawiający usługi mający siedzibę lub miejsce zamieszkania na terenie Słowenii na co najmniej trzy dni przed jej rozpoczęciem jej świadczenia.	b/d 94
17. Szwecja	Brak ograniczeń w dostępie do rynku pracy wobec obywateli Polski.	5,8 tys. 1,9 tys.
18. Węgry	Nie jest wymagane zezwolenie na pracę. Pracodawca powinien zgłosić zatrudnienie cudzoziemca i członka jego najbliższej rodziny najpóźniej w pierwszym dniu pracy. Zgłasza je na odpowiednim formularzu, który otrzymuje od urzędu pracy właściwego dla miejsca zatrudnienia. Pracodawca powinien także zgłosić zakończenie zatrudnienia najpóźniej następnego dnia.	b/d 269
19. Wielka Brytania	Nie istnieją żadne ograniczenia odnośnie swobodnego przepływu pracowników z nowych państw członkowskich UE przybywających do Wielkiej Brytanii. Wprowadzono jednak system rejestracji w celu śledzenia wpływu rozszerzenia UE na rynek pracy w tym kraju. Ponadto zmieniono prawo dotyczące ubezpieczeń społecznych, w celu ograniczenia dostępu do niektórych świadczeń uzależnionych od wysokości dochodów. Poza tym wprowadzono poprawki do prawa o zapobieganiu nielegalnemu zatrudnieniu zmieniające rodzaje dokumentów, jakie podlegają weryfikacji przez pracodawców w Wielkiej Brytanii, w celu uniknięcia zatrudniania nielegalnych pracowników. Rynek pracy otwarty od 1 maja 2004r.	169,7 tys. 1,2 tys.
20. Włochy	Brak ograniczeń w dostępie do rynku pracy wobec obywateli Polski.	62 tys. 924
21. Luksemburg	Pozwolenia na pracę zostaną zniesione 1 listopada 2007r. Od tego momentu dostęp do rynku pracy będzie dla obywateli Polskich nieograniczony.	b/d 190
PAŃSTWA STOSUJĄCE OKRESY PRZEJŚCIOWE
1. Austria	Nowi obywatele UE, którzy chcą pracować w Austrii nadal potrzebują zezwolenia na pracę, o które wystąpić powinien pracodawca. Po legalnym, trwającym rok okresie zatrudnienia Urząd Pośrednictwa Pracy potwierdzi prawo do swobodnego przemieszczania się. Wygasa ono w razie nietymczasowego opuszczenia terytorium kraju.	Ok. 20 tys. 2,8 tys.
2. Belgia	Do dnia 30 kwietnia 2009 r. (z możliwością przedłużenia) obywatele nowych państw członkowskich, oprócz Cypru i Malty, mają obowiązek posiadania pozwolenia na pracę.Belgijski rząd zdecydował przedłużyć o trzy lata okres przejściowy dla pracowników pochodzących z nowych państw członkowskich, z wyjątkiem przypadków, gdy potencjalne miejsce zatrudnienia mieści się w kategorii zawodów, w których brak jest siły roboczej, obywatele wspomnianych nowych państw członkowskich korzystają z przyspieszonej procedury w celu uzyskania pozwolenia na pracę, pozwalającej na wydanie pozwolenia przez właściwe władze regionalne w ciągu 5 dni od złożenia wniosku.	b/d 2,8 tys.
3. Dania	Przed rozpoczęciem pracy w Danii osoby poszukujące pracy muszą uzyskać pozwolenie na pobyt i pozwolenie na pracę. Pozwolenie wydawane jest dla określonego stanowiska pracy, o które wnioskodawca się ubiegał. Aby otrzymać pozwolenie na pobyt lub pracę, dana osoba musi posiadać konkretną ofertę zatrudnienia lub umowę o pracę u konkretnego pracodawcy.	1,9 tys. 1,2 tys.
4. Francja	Wykonywanie działalności zarobkowej nadal wymaga pozwolenia na pracę w trakcie drugiego okresu przejściowego (1 maja 2006 r. - 30 kwietnia 2009 r.). Francuscy pracodawcy mogą jednak skorzystać z uproszczonej procedury wprowadzenia zagranicznej siły roboczej w przypadku 61 zawodów podzielonych na siedem głównych sektorów. Tym zawodom wydziały ds. zagranicznej siły roboczej nie przeciwstawiają sytuacji zatrudnienia we Francji.	10,8 tys. 7,1 tys.
5. Malta	Brak ograniczeń w dostępie do rynku pracy wobec obywateli Polski. Malta może jednak stosować środki ochronne w celu ograniczenia podejmowania pracy przez członków Państw UE, jeśli jeżli zakłóci to równowagę maltańskiego rynku pracy. Konieczne jest więc uzyskanie pozwolenia na pracę, co pozwala na monitorowanie rynku pracy.	b/d 2
6. Niemcy	Można podjąć pracę na terytorium Niemiec na obowiązujących tam zasadach lub na podstawie zasad umów dwustronnych (pracownicy sezonowi, pracownicy zatrudnieni gościnnie, pracownicy kontraktowi, ale także inne grupy zawodowe i inne rodzaje działalności).Trzeba posiadać pozwolenia na pracę w UE wydane przez Federalną Agencję Pracy. Obywatele ci mają pierwszeństwo w stosunku do obywateli państw trzecich przyjeżdżających do Niemiec w celu podjęcia pracy. Nie jest wymagane zezwolenie na legalny pobyt w Niemczech. Urzędy ds. obcokrajowców wydają obywatelom Unii Europejskiej automatycznie wspólnotowe zaświadczenie o prawie do pobytu. Od 1 listopada 2007r. o pozwolenie na pracę nie będą musieli ubiegać się inżynierowie, specjaliści od budowy maszyn, budowy pojazdów oraz elektrotechniki.	683,4 tys. 77,9 tys.
7. Norwegia	Indywidualne ograniczenia swobodnego przepływu pracowników. Osoby poszukujące pracy muszą posiadać zezwolenie na pracę (tzn. pozwolenie na pobyt z uprawnieniem do podjęcia pracy), zanim będą mogli rozpocząć świadczenie pracy. Osoby poszukujące pracy mogą ubiegać się o wydanie zezwolenia zarówno w ambasadach i konsulatach Norwegii w kraju swojego pochodzenia, jak i wystąpić o niego osobiście w posterunkach policji w Norwegii. O zezwolenie na pracę może ubiegać się także pracodawca	Ok. 15 tys. 1,7 tys.
8. Szwajcaria	Nadal obowiązują pewne ograniczenia przy podejmowaniu pracy zarobkowej w Szwajcarii.	b/d b/d

* liczba Polaków pracujących w krajach Unii Europejskiej- dane szacunkowe na I połowę 2005r.

* liczba Polaków pracujących na kontraktach z polskich firm oraz osób prowadzących indywidualną działalność gospodarczą - połowa 2005r.

(na podstawieec.europa.eu stan informacji na 26 października 2007 r.)

We wszystkich państwach członkowskich obywatele będą traktowani przy wydawaniu zezwoleń na pracę preferencyjne w stosunku do obywateli państw nie należących do UE. Zatrudnieni legalnie pracownicy z Polski będą mieli takie same prawa, jak pracownicy miejscowi. Będą też korzystać z przepisów europejskich dotyczących uznawania kwalifikacji oraz koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

Zniesienie wszelkich ograniczeń dotyczących zatrudnienia Polaków w państwach Piętnastki powinno nastąpić przed 1 maja 2009 r. W latach 2009-2011 ograniczenia takie będą możliwe jedynie w przypadku problemów na rynku pracy danego państwa. Pełne wdrożenie swobody przemieszczania się pracowników nastąpi najdalej po siedmiu latach od dnia przystąpienia do Unii.

Dodatkowe opcje